Er liggen heel wat beren op de weg om je diploma te halen. Dat hebben de leerlingen en docenten van de VMBO-klas van onze zoon als geen ander ervaren. Tijdens de diploma-uitreiking werd ik diep geraakt door de persoonlijke en hartverwarmende toespraak van de mentor. Het afscheid was zo mooi en waardig dat ik het graag met jullie wil delen. Om glans te geven aan het VMBO. 

20 Schoolverlaters die talloze beren uit de weg hebben geruimd. Zij hebben zichzelf overwonnen om het felbegeerde papiertje te halen. Op één leerling na, zijn houding is volgens de mentor onweerstaanbaar nonchalant, altijd en overal…’Ach, het was een makkie meneer’. Zijn moeder schudt het hoofd, alsof ze zeggen wil: ‘Zo is ie nu altijd’. De mentor eindigt zijn toespraak met de woorden: ‘Voor nu even geen beren meer op de weg. Vier je vakantie!’

Een bijzonder stel

Trots en ongemakkelijk stappen de schoolverlaters uit de roze limousine op weg naar de rode loper die voor hen is uitgerold. Zelden zie je zo’n divers gezelschap als hier op en langs deze VMBO (basis/kader)-loper. Jongens met opgeheven hoofd in glad gestreken witte blouse en zonnebril. Stralende meiden, dik opgemaakt en uitgedost in galajurk, wiebelend op hoge hakken. Maar ook leerlingen die zich onopvallend gedragen in de hoop dat ze niet gezien worden. Om nog maar niet te spreken over de diversiteit in migratieachtergronden, lengte en…omvang.

Een geslaagde klas

We verzamelen in de praktijkruimte waar de klas twee jaar lang wekelijks vele uren met elkaar hebben doorgebracht. De opstelling is dit keer officieel. De klas in het midden met de ouders er omheen. De directeur spreekt de aanwezigen toe.  Diploma’s liggen tekenklaar op tafel. De vaas met bloemen is rijk gevuld. De wimpel ‘geslaagd’  sierlijk gedrapeerd. Dat deze franje het zicht op de leerlingen ontneemt mag niet deren. Het is immers een officieel moment en dan hoort het zo. De examencoördinator, tevens natuurkunde/scheikunde docent van deze klas, kijkt toe of alles correct verloopt. Het hele zorgteam is uitgenodigd. Zonder hun steun hadden deze leerlingen de eindstreep niet gehaald. De hele klas is geslaagd, applaus!

Terwijl ik het hele gebeuren aanschouw, maak ik kennis met een moeder naast me. Haar zoon Bas, uiterst stil en verlegen, is de eerste die wordt opgeroepen en wordt toegesproken. Ze pakt haar telefoon en zet de camera op videostand en richt het op haar zoon. Op het moment dat Bas de camera opmerkt, maakt hij met zijn blik en schuddende hoofd kenbaar dat hij niet gefilmd wil worden. Moeder blijft toch filmen – dit bijzondere moment wil je toch vastleggen?- totdat ze teleurgesteld haar camera laat zakken en mijn kant uitkijkt….’de opname is mislukt’. Oh, ik voel met haar mee.

20 Leerlingen met een eigen dynamiek

De mentor vervolgt zijn toespraak met adembenemende anekdotes over zijn 20 leerlingen. Hij neemt ons mee naar de wereld van een VMBO klas. Terwijl de mentor doorpraat, fantaseer ik hoe onze Milan zich in deze wereld heeft begeven, hoe hij zich staande heeft gehouden. Een wereld vol spanning, dynamiek en humor, gekleurd door de migratie-achtergronden en persoonlijkheden in de groep. Waar lief en leed wordt gedeeld, verkeringen aan- en uitgaan, irritaties worden uitgepraat en hard gelachen kan worden om een misser. De gebeurtenissen van de dag vormen aanleiding tot dialoog en lessen in levensvaardigheden. We luisteren ademloos en zijn geroerd door de gedeelde intimiteiten in de groep. Het is gek, ik heb mij als ouder zelden zo verbonden gevoeld met andere ouders, mijn zoon, de klas en het schoolteam, als in deze middag. Wij delen, zo verschillend als we zijn en zonder dat we het van elkaar weten, gelijksoortige ervaringen. We voelen samen onze trots en inzet voor onze kinderen.

Beren en Begaafdheden

Daar zitten ze dan. 20 Verschillende schoolverlaters. Zo rustig en aandachtig zijn ze anders nooit. Nu wel. Ze staan strak van de zenuwen. Ze stralen, van binnen. Het is hen allen gelukt om te slagen voor het eindexamen. Ondanks tegenslag, ondanks hun beren op de weg. Beren in de leerlingen zelf: niet kunnen/willen leren door ziekte of onvermogen. Of beren thuis: geen vader/moeder die hen ondersteunen. Zij hebben geleerd hun beren te verslaan of tenminste diep in de ogen te kijken. Dat zij de eindstreep halen is ook te danken aan de inzet van hun eigen talenten en intensieve begeleiding. 20 Persoonlijkheden passeren de revue waaronder een aankomend graffiti artiest, ict’er, vormgever, ontwerper, interieurverzorger. Zij stromen allemaal door naar het MBO waar ze nieuwe hobbels leren overwinnen en hun talenten uitbouwen. Deze leerlingen hebben, in tegenstelling tot MAVO-leerlingen gelukkig al praktijkervaring opgedaan en hun motivatie kunnen verdiepen. Aangemoedigd door mentoren, tevens praktijkdocenten, die de liefde voor creatieve technologie aan deze leerlingen wisten door te geven.

De laatste leerling is aan de beurt. Schuchter komt Inez naast de mentor staan. De mentor vertelt behoedzaam waarom hij de afbeelding van een knuffelbeer voor haar gekozen heeft. Over een lieve meid, die veel beren op haar weg ziet. Demonstratief verscheurt hij de papieren beer in stukken en kijkt hoe haar gezicht zich langzaam ontspant. ‘Voor nu even geen beren meer’. De zaal wordt stil. De mentor sluit af en wenst de leerlingen een goede toekomst.

Terwijl de menigte na een lange zit weer in de benen komt, sluit de examencoördinator bij ons aan. Geïnteresseerd vraagt hij naar het examencijfer voor natuurkunde/scheikunde. Zijn vak. ‘Ik wist het wel’, zegt hij trots. ‘Milan behoort tot de top 3. En hij geeft graag les aan andere leerlingen. Ik denk dat hij een goede natuurkundeleraar kan worden!’ Dat is een mooie droom om aan te werken. Met een warm gevoel verlaten we de middelbare school. Voor de laatste keer.

N.B. De namen van de leerlingen zijn vanwege privacy redenen gefingeerd, m.u.v. die van onze zoon.